Organisatie elementen om wendbaarheid te bekomen.

De vier categorieën en hun kernprincipes van wendbaarheid om het effect van organisatiestructuur op wendbaarheid te begrijpen.

Organisatiestructuur en Governance

De organisatiestructuur vormt en ontwikkelt middelen en organisatorische capaciteiten. Het bepaalt ook de verantwoordelijkheidslijnen en stuurt interne interacties in de organisatie. Aangezien structuur en governance essentiële factoren zijn voor het bereiken van wendbaarheid, zouden wendbare organisaties over de volgende kenmerken moeten beschikken:

1. Eenvoudige, transparante en geformaliseerde structuur
   Wendbare organisaties vermijden complexe matrixstructuren en kiezen voor een eenvoudig, begrijpelijk ontwerp met een consistente logica over afdelingen en regionale kantoren heen. Deze eenvoud biedt stabiliteit en continuïteit, terwijl functies zich ontwikkelen tot robuuste gemeenschappen van kennis en praktijk.
2. Hands-on governance op teamniveau
   Effectieve governance creëert interactiepunten waar relevante teams beslissingsrechten krijgen en snel beslissingen nemen in productieve coördinatieforums. Zelforganiserende governance-methoden en vergaderingen geven werknemers de ruimte om bij te dragen aan de structuur van de organisatie.
3. Duidelijke, verantwoordelijke rollen
   Transparante verantwoordelijkheden stellen werknemers in staat effectief samen te werken zonder tijdverlies. Governancevergaderingen en technologie kunnen onduidelijkheden snel aanpakken, waardoor werknemers rollen kunnen delen of meerdere rollen kunnen vervullen.
4. Overgang naar platte hiërarchieën
   Traditionele hiërarchische modellen maken plaats voor teamgerichte modellen waar werk wordt uitgevoerd binnen platte hiërarchieën. Organisaties van de toekomst zijn "netwerken van teams" die transparant informatie delen en flexibel van team wisselen op basis van de situatie.
5. Decentralisatie
   Wendbare organisaties delegeren taken naar zelfsturende teams, waardoor samenwerking over hiërarchieën heen mogelijk wordt. Dit bevordert kennisdeling en innovatie. Een voorbeeld hiervan is Spotify, dat een tijdelijke decentralisatie toepast, waarbij teams worden geassembleerd en ontbonden op basis van markt- of innovatiekansen.
6. Autonomie en zelfselectie
   Decentrale teams creëren een omgeving waarin werknemers zelf kunnen kiezen om deel te nemen aan projecten. Onderzoek toont aan dat een marktgericht proces van participatie en werken in zelforganiserende subdivisies kan leiden tot effectiever gebruik van nieuwe kennis.

Deze bevindingen benadrukken dat een goed doordachte organisatiestructuur en governance fundamenteel zijn voor het bereiken van organisatorische wendbaarheid. Dit vereist een focus op eenvoud, flexibiliteit en betrokkenheid van teams en individuen.

Mensen en Cultuur

Cultuur, als de verzameling waarden, overtuigingen, aannames en interactiewijzen die bijdragen aan de unieke organisatorische, psychologische en sociale omgeving van een organisatie, bevordert het interne vermogen tot organisatorische wendbaarheid. Een agile transformatie vereist een cultuuromslag van een command-and-control-benadering naar een autonomiegerichte cultuur waarin mensen centraal staan, iedereen in de organisatie wordt betrokken en geactiveerd, en snelle reacties worden gestimuleerd. De volgende culturele kenmerken zijn nauw verbonden met wendbaarheid:

1. Gedeeld en ondersteunend leiderschap
   Gedeeld en dienend leiderschap is een cruciaal aspect van een organisatorische cultuur die wendbaarheid bevordert. Organisaties die deze transformatie doormaken, investeren in leiderschap dat mensen motiveert, coacht en ondersteunt om de meest relevante vaardigheden te ontwikkelen. Leiders moeten worden getraind om gedeeld en dienend leiderschap te omarmen, teamgericht gedrag te stimuleren en te investeren in de ontwikkeling van medewerkers.
2. Rolmobiliteit
   Een cultuur die rolmobiliteit ondersteunt, biedt werknemers de mogelijkheid om regelmatig van rol of team te wisselen, zowel verticaal als horizontaal, op basis van hun ontwikkelingsplannen. Dit helpt hen vaardigheden, kennis en netwerken op te bouwen. Dit vereist een open talentmarktplaats waarin beschikbare rollen, taken of projecten duidelijk worden gecommuniceerd en middelen flexibel kunnen worden ingezet.
3. Waarde van proactiviteit
   Hoewel een agile werkwijze niet voor alle werknemers geschikt is, kan waardering voor proactieve medewerkers die verantwoordelijkheid nemen, nieuwe ideeën aandragen en nieuwe rollen aannemen een krachtige manier zijn om een agile cultuur te creëren. Dit gedrag, dat wordt gekenmerkt door intrinsieke motivatie en toewijding, wordt ondersteund door een dienende leiderschapsstijl en bevordert gedecentraliseerde besluitvorming en wendbaarheid.
4. Kantoorontwerp
   Het ontwerp van de werkomgeving kan een agile cultuur ondersteunen en vormgeven. Een flexibele en intuïtieve werkomgeving die mobiliteit en transparantie bevordert, helpt netwerkteams en activiteitgericht werken te faciliteren. Een agile kantooromgeving moet:
   • Dynamische, zelfsturende teams ondersteunen.
   • Zich aanpassen en herconfigureren om activiteitgericht werken te versterken.
   • Ruimte efficiënt benutten.
5. Ondernemingsgeest
   Een cultuur die wordt gekenmerkt door een ondernemende mentaliteit, waarin mensen enthousiast en intrinsiek gemotiveerd zijn om te leren en innoveren, is essentieel. Autonomie, dienend leiderschap en rolmobiliteit als culturele normen, ondersteund door positieve groepsdynamiek en vertrouwen, bevorderen deze geest en stimuleren het nemen van initiatieven.

IT-tools en Data Infrastructuur

Om innovatie te versnellen, time-to-market te verkorten en veranderende klantbehoeften bij te houden, hebben agile organisaties technologie nodig om oplossingen, producten en diensten te ondersteunen. Twee belangrijke technologische elementen zijn:

1. IT-interfaces en realtime tools
   Goed afgestemde IT-interfaces en tools voor communicatie en werkbeheer zijn essentieel voor agile organisaties. Ze maken gegevensintegratie mogelijk, minimaliseren overdrachten en afhankelijkheden, en ondersteunen schaalbaarheid zonder hiërarchische controle. Technologieën zoals Scrum, Slack en DevOps vergroten de autonomie en zelforganisatie.
2. Toegankelijke databases
   Een geïntegreerde en gebruiksvriendelijke database-infrastructuur, met goed gedocumenteerde kennis en inclusieve toegangsbeheer, faciliteert kennisdeling en innovatie. Dit versterkt transparantie en coördinatie, wat cruciaal is voor wendbare organisaties.

Processen

1. Snel aanpassen aan veranderingen
   Agile organisaties passen hun processen snel aan externe en interne uitdagingen aan. Dit vereist een balans tussen standaardisatie, die efficiëntie bevordert, en flexibiliteit, die aanpassingen mogelijk maakt.
2. Snelle besluitvorming
   Wendbare organisaties vertrouwen op kleine, snelle besluitvormingscycli, ondersteund door transparantie in informatie en verantwoordelijkheid. Besluiten worden op operationeel niveau genomen, wat doorlooptijden verkort en efficiëntie verhoogt.
3. Stabiele basis
   Een gestandaardiseerde manier van werken biedt een stabiele basis voor snelheid en wendbaarheid, terwijl het continu verbeteren van processen wordt gefaciliteerd. Overmatige standaardisatie kan echter leiden tot inertie.
4. Experimenteren en leren
   Agile organisaties moedigen experimenten, iteratieve processen en een cultuur van leren aan, waar fouten worden gezien als leermogelijkheden. Dit bevordert innovatie, eigenaarschap en prestaties binnen teams.
5. Doorlopende leermogelijkheden
   In agile organisaties leren medewerkers voortdurend door nieuwe rollen op zich te nemen, ideeën te ontwikkelen en te experimenteren. Deze leercultuur versterkt wendbaarheid en innovatie.